Deniz Motoru Arızaları

Özellikle turizm amacı ile kullanılan teknelerin kıçtan takma deniz motoru arızaları konusu, tekne ve yat sahiplerinin veya işletmecilerinin en çok korktuğu konular arasında gelmektedir. Biz de bu nedenle tekne arızaları, yat motoru arızaları nasıl giderilir gibi en çok ihtiyaç duyulan sorunların çözümlerine değinmeye çalışacağız.

Motor Çalışmıyor Marş Basmıyor

Deniz Motoru Çalışmıyor veya Start Almıyor sorununa farklı şeyler etki yapıyor olabilir. Farklı iki kondisyonda değerlendirecek olursak Marş Basmıyor yani Starter almıyor da olabilir, starter çalışıyor, dönüyor ama motor çalışmıyor da olabilir. Bu iki ana nedeni sebep sonuç ilişkisi içerisinde değerlendirelim.

Starter Çalışmıyor (Marş Basmıyor)

• Starter veya marş rölesinde fiziki bir sıkıntı meydana gelmiş olabilir. Bendix Dişlisi adını verdiğimiz dişlide sıkışma meydana geldiyse, starter çalışmıyor, dönmüyor olabilir. Gerekli kontrolleri sağlayarak bundan emin olmanız gerekmektedir.
• Ateşlemenin en önemli elemanı olan buji kabloları ters bağlanmış olabilir. Bu durumda etkin bir ateşleme yapılamayacağından dolayı motor çalışmaz.
• Ateşleme elemanı olan bujilerde çatlama ve kirlenme de, ateşlemenin atlama yapmasına neden olabilir. Bu da motorun çalışması için gerekli olan voltajın silindire inmesini engeller. Eğer buji seramiği çatlamışsa o bujiden size hayır gelmez. Değiştirilmesi gerekmektedir. Kirlilik nedeni ile ateşleme yapılmıyorsa da bu sefer kontak spreyleri ile veya ince zımpara ile temizlik yapılması gerekmektedir.
• Akü kablo bağlantılarında meydana gelmiş olan bir gevşeklik de ateşleme yapılmasını marşa basmayı engeller. Akü bağlantı kablolarını kontrol edip, gevşek bağlantı var ise sıkın.

Starter Çalışıyor Fakat Motor Çalışmıyor

• Ateşleme mekanizması çalışmasına rağmen motor dönmüyor ise silindirlere yakıt gelip gelmediğinin kontrolü gerekmektedir. Yakıt bitmişse, bu sorunu yaşamanız muhtemeldir. Yakıt bittiyse tamamlayın ve tekrar deneyin.
• Depoda yakıt olmasına rağmen, yakıt hortumunda hatalı bir bağlantı var ise dıştan takma deniz motoru arızaları meydana gelebilir. Yakıt hortumlarını kontrol edin. Hatalı bir bağlantı var ise düzeltme yoluna gidin.
• Eğer depoya yeni yakıt eklediyseniz, yakıt hortumunda hava oluşmuş olabilir. Bu durumda yakıt hortumunu motora giriş yerinden çıkarın. Marşa 5-6 kez basın. Hortumdan yakıt geldiğini gördüğünüzde hortumu motora tekrar bağlayarak çalıştırmayı deneyin.
• Motora kadar yakıt gelmesine rağmen deniz motoru çalışmıyor arızası alıyorsanız yakıt hortumunda veya yakıt filtresinde bir kirlilik söz konusu olabilir. Bu durumda hortumu ve filtreyi değiştirirseniz, kirlilik etkenini ortadan kaldırmış olursunuz.
• Gaz kolu eğer ileri yönlü veya tornistan komutunda kaldıysa, bir güvenlik önlemi olarak motor çalışmayabilir. Gaz kolunu rölanti (IDLE) konumuna alarak tekrar çalıştırmayı deneyebilirsiniz.
• Bu tarz kıçtan takma deniz motoru arızaları muhtemel karşılaşılan sorunlardan bir tanesi de karbüratörün yakıt hava karışım oranının hatalı olmasından ileri gelmektedir. Uygun olmayan bir hava karışımında motor boğulması adını verdiğimiz şey karşımıza çıkabilir. Düzgün bir karbüratör ayarı yapıldığından emin olun.
• Deniz motoru yağlama sistemi biraz farklı işlemektedir. Bu tarz motorların yakıtlarına genel olarak 1/50 oranında yağ karışımı yapılmaktadır. Uygun olmayan yağ-yakıt karışımları neticesinde marş basıyor ama motor çalışmıyor arızası ile karşılaşıldığı görülmüştür. Yakıt içerisinde yeterli yağ karışımı yapıldığından emin olun.
• Uzun süre çalıştırılmayan deniz motoru pervanelerinde midye, kabuklu ve böceklenme yaşanabilmektedir. Bu durum da motorun önce zorlanmasına ve neticede çalışmamasına neden olabilmektedir. Böyle bir durum var ise, pervane temizliği yapılıp tekrar deneme yapılmalıdır.

Motor Çalışıyor Fakat Güç Kaybı ve Performansı Düşük

• Böyle bir durumda ilk şüphelenilecek konu yakıtın kalitesi olmalıdır. Yakıt içerisinde su var ise, düzgün ve yeterli bir ateşleme olmayacağı için güç kayıpları ve performans düşümü gözlenebilir. Bu durumda yakıt tankı içerisinden suyun alınması gerekir. Bu başarılamıyorsa, yakıtın tamamen değiştirilmesi gerekmektedir.
• Ateşmelenin düzenli olmaması neticesinde de bu sorun görülebilir. Bujilerin çatlamamış olmasına ve kirli olmamasına dikkat edilmeldir.
• Deniz motoru ateşleme sistemi arızası olarak ateşleme bobini ve kondansatörü sorunu da etkili olmayan ateşlemeye ve performans kaybına neden olur. Ateşleme sistemi elemanlarında bir sorun var ise değiştirilmesi gerekmektedir.
• Pervanelerde hasarlı bir durum olması da motorun ürettiği gücün enerjiye dönüşümünde verimsizliğe neden olur. O nedenle pervane kanatlarında eğilme benzeri bir deformasyon var ise pervane kanatlarının düzeltilerek güç ve performans denemesi yapılmalıdır.
• Pervane üzerindeki deniz kabukluları da, motorun ürettiği güçteki performans düşümüne neden olabilir. Pervane temizliği yapılarak bu sorun giderilebilir.
• Deniz motoru şaft yolu da diyebileceğimiz motor kuyruğunda eğilme, pervanenin düzgün ve verimli çalışmamasına neden olabilir. Bu aynı zamanda şaft kesmesi ile de sonuçlanabilir. Bu şekilde bir sorun tespit edildiğinde motor kuyruğunu düzeltmelisiniz.

Motor Çalışma Sırasında Tutukluk Yapıyor

• Yakıt hava karışımı yapan karbüratör iğne valf ayarı bozulmuş olabilir. Uygun ayarlamaları yapın.
• Yine karbüratörde yeterli hava yakıt karışımı sağlanamıyorsa da deniz motoru tekleme arızası ile karşılaşılabilir. Uygun karbüratör ayarını yaparak tekrar deneyin.
• Yakıt filtresi tıkalı ise, motora düzenli olarak yakıt gitmez. Yakıtın azaldığı zamanda da motor tutukluk ve tekleme yapabilir. Temizlenen yakıt filtrelerinden ise temizleyin. Aksi taktirde filtreyi yenisi ile değiştirmeniz gerekiyor.
• Distribütör kepinde çatlak oluşmuş olabilir. Çatlak nedeni ile motor uygun verimi elde edemez ve teklemeye başlar. Bunun tek çaresi değişim yapmaktır.
• Uygun olmayan soğutma suyu sıcaklığı da deniz motor çalışma sırasında tutukluk yaptırıyor olabilir. Soğutma suyu girişlerini kontrol edin. Tıkanıklık var ise temizleyin.
• Soğutma suyu pompası yeterli suyu motora göndermiyor olabilir. Pompayı test edin. Kanatlarında aşınma olabilir. Yenileyin ve devreye alın.

Motor Mavi Duman Atıyor

İçten yanmalı motorlarda mavi duman yağ yakılmasının ana nedenidir. Karadaki ehliyet sınavlarında da klasikleşmiş bir soru tipidir hatta. Dıştan takmalı deniz motoru arızaları konusunda böyle bir sorun ile karşılaşılıyor ise aşağıdaki durumlardan şüphelenilmeli ve ona göre belirtilen önlemler alınmalıdır;

• Ateşleme bujileri yağ ile kaplanmış olabilir. Bujileri çıkarıp temizleyin.
• Yakıt tankına eklenen yağ oranı olması gerekenden çok fazla ise bu durum yaşanabilir. Eğer benzin eklemesi yapılıp yağ oranı düşürülürse bu sorun gider. Fazla yağ ile çalışma aynı zamanda bujilerin de kısa sürede kirlenmesine neden olacaktır.

Motor Devri Sabit Değil

• Deniz motoru pervaneye uygun şekilde bağlanmadıysa, pervane suya girip çıkıyordur. Suya girdiğinde direnç ile karşılaşan pervane zorlanararak devri düşer. Tekrar sudan çıkınca da direnç yok olduğundan devir sayısı artar.
• Uygun yakıt hava karışımı yapmayan karbüratör ayarında sıkıntı olabilir. Tekne motoru karbüratör ayarını kontrol edin. Bozuksa uygun ayarlamaları yapın.
• Deniz motoru için uygun pervane kullanmıyorsanız, motorunuzun ürettiği güç pervanenin verimli şekilde çalışmasını engelliyor olabilir. Eğer doğru pervaneyi kullanmanıza rağmen motor devir sayısı sabit değil ise, pervanede deformasyon olup olmadığının kontrol edilmesi gerekmektedir. Deformasyon var ise sorunun giderilmesi gerekir.

Dıştan takma deniz motoru arızaları genel olarak bu şekildedir. Bazı maddeler birbirinin aynısı gibi görünüyor ama aynı arızanın, farklı sorunlara neden olduğu da bir gerçek. Arızasız günler dilerim.