Gemi Hizmeti Hesaplama Nasıl Yapılır?

5) Liman Başkanlıkları tarafından deniz hizmet hesabı başvuruları değerlendirilirken bu
maddenin alt bentlerindeki hususlar dikkate alınacak olup, terfiye esas işlemlerde
uygulanacaktır.
a) Gemiadamının çalıştığı geminin hizmet süreleri içerisinde Türk Limanlarından
hareketi olup olmadığı kontrol edilecek, var ise ordino ve Liman Çıkış Belgesi (LÇB)/Seyir
İzin Belgesine (SİB) ait personel listesinde gemiadamının isminin olup olmadığı ve uygun
görevde çalışıp çalışmadığı kontrol edilecektir.
b) Gemiadamının çalıştığı geminin hizmet süreleri içerisinde herhangi bir Türk
limanından seferi olmaması halinde (yabancı limanlar arasında yapılan seferler), pasaportunda
belirtilen yurt dışı giriş-çıkış tarihleri ile hizmet belgesinde belirtilen sürelerin uyumlu olup
olmadığı kontrol edilecektir.
c) Liman içinde çalışan resmi kurumların gemilerinde görev yapan gemiadamları ile
ilgili bilgiler, gemi kaptanı tarafından düzenlenen ve gemi sahibi olan resmi kurum tarafından
onaylanan deniz hizmet belgelerinden kontrol edilerek kabul edilecektir.
ç) Türk Bayraklı özel tekne/özel yatlar ile ticari yatlarda çalışan gemiadamlarının 2
aydan az olmayan aralıklarla yılda en az 3 kez seyir izin belgesi ile liman çıkışı yaptıklarını
belgelemeleri halinde 1 yıl deniz hizmeti yapmış olarak kabul edilecektir.

• Seyir izin belgesinde takvim yılı baz alınarak değil ilk seyir izin belgesinin tarihi baz
  alınarak hesap yapılacak, ancak deniz hizmetinden kabul edilecek bir yıl içerisinde yatın beyan
  edilenler dışında başka seyir izin belgesi olması halinde gemiadamı o yıl içerisindeki tüm seyir
  izin belgesi personel listesinde bulunması gerekecektir.
• Eğer gemiadamının sadece 1 adet seyir izin belgesinde ismi var ise 4 aylık süresi
  içerisinde geminin başka seyir izin belgesi olmaması ve hizmet belgesi ile bu sürenin uyumlu
  olması ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) priminin yatırıldığına dair belgenin ibraz edilmesi
  kaydıyla,seyir izin belgesinin tarihi hizmet başlangıcı alınarak 4 ay deniz hizmeti yapmış olarak
  kabul edilecek, 4 aydan önce seyir izin belgesi var ise bu süreden deniz hizmeti kesilecektir.
  

d) Liman seferi dışında çalışan balıkçı gemilerinde görev yapan gemiadamlarının
çalışma süreleri, 2 aydan az olmayan aralıklarla, ilk LÇB’nin alındığı tarihten itibaren, yılda
en az iki kez LÇB’nin ekinde yer alan personel listesinde yer almaları halinde 1 yıl deniz
hizmeti yapmış olarak kabul edilecektir.

e) Türk Bayraklı özel tekne veya özel yatlarda gemici, usta gemici, güverte lostromosu,
yat kaptanı, sınırlı vardiya zabiti, yağcı, usta makine tayfası, makine lostromosu, sınırlı makine
zabiti yeterliği ile çalışan gemiadamlarının deniz hizmeti hesaplanırken, ücret karşılığı teknede
çalıştığını gösteren SGK priminin yatırıldığına dair döküm ve şirket SGK tahakkuk fişi (seyir
izin belgesi ibraz edemediği durumlarda), çalıştığı özel tekne veya özel yata ait onaylanmış
hizmet belgesi, yat kaptanları için donatan imzalı kaptan atama yazısı getirmeleri halinde,
donatanın teyidi de yapılarak, bu hizmetler terfiye esas olarak sayılacaktır.

f) Tam boyu 15 metre ve üzeri özel tekne veya özel yatlarda çalışan sınırlı kaptan/ sınırlı
başmakinist yeterliğine sahip gemiadamlarının deniz hizmetleri terfiye esas alınacak, tam boyu
15 metreden küçük özel teknede çalışan sınırlı kaptan/ sınırlı başmakinist yeterliğine sahip
gemiadamlarının deniz hizmetleri ise belge yenilemede esas alınacaktır. Özel tekne veya özel
yatlarda çalışan vardiya/makine zabiti ve üst yeterliklere haiz gemiadamlarının deniz hizmetleri
terfiye esas sayılmayacak olup, bu maddenin “ç” veya “e” bendindeki şartları sağlaması
koşuluyla yeterlik süre uzatımı yapabilecektir.

g) Türk Bayraklı olup, kendi özel tekne veya özel yatında kaptan olarak çalışan gemici,
usta gemici, güverte lostromosu, yat kaptanı, sınırlı vardiya zabiti yeterliğindeki
gemiadamlarının deniz hizmeti hesaplanırken, işlem yapan personel tarafından çalıştıkları özel
tekne veya özel yata ait bağlama kütüğü ruhsatnamesinin doğrulaması yapılacaktır.

ğ) Liman seferinde çalışan gezinti-tenezzüh, yolcu motoru, balık avlama, ticari yat v.b.
cinsi gemilerde görev yapan gemiadamlarının deniz hizmeti hesaplanırken; gemiye ait denize
elverişlilik belgesi, gemiadamına ait SGK primlerinin ve tahakkuk fişinin yatırıldığına dair
belge, kaptan/donatan imzalı hizmet belgesi istenilecektir.

h) Yabancı bayraklı özel tekne veya özel yatlarda çalışan gemici, usta gemici, güverte
lostromosu, yat kaptanı, sınırlı vardiya zabiti, yağcı, usta makine tayfası, makine lostromosu,
sınırlı makine zabiti yeterliğine sahip gemiadamlarının deniz hizmeti hesaplanırken, tekne
sahibi tarafından imzalanmış kaptan atama yazısı (güverte sınıfı için) ve hizmet belgesi ile
yabancı bayraklı teknelerin yılda bir kere almak zorunda olduğu seyir izin belgesini ve iş
sözleşmesini ibraz etmeleri halinde bahse konu özel tekne veya özel yatlardaki hizmetler terfiye
esas alınacaktır. Şirket adına kayıtlı özel tekne veya özel yatlar için imza sahibinin yetkili kişi
olduğuna dair belge ibraz edilecektir.

ı) Yat Kaptanlığı stajı için deniz hizmeti hesaplanırken liman dışı sefer yapılması
halinde hizmet belgesi ve seyir izin belgesi aranacak, liman içi sefer yapan gemilerde staj
yapılması halinde ise hizmet belgesi, denize elverişlilik belgesi ve staj yaptığı döneme ait
gemiadamının SGK primlerinin ve tahakkuk fişinin yatırıldığına dair belge aranacaktır. (Staj
süresi içerisinde yata ait olan ve beyan edilenlerin dışında başka seyir izin belgesi olması
halinde, gemiadamının staj süresince tüm seyir izin belgelerinde isminin bulunması
gerekecektir)

i) Enerji gemilerinde çalışan (powership) makine sınıfı personelin, gemide geçen tüm
hizmetleri terfi için tam olarak kabul edilecektir.

j) Gemiadamları Donatımında Asgari Emniyet Belgesinde güverte bölümü olarak
Uzakyol Kaptanı ve Uzakyol Birinci Zabiti, makine bölümü olarak Uzakyol Başmühendis ve
Uzakyol İkinci Mühendis bulundurma zorunluluğu olan ancak Uzakyol Vardiya Zabiti veya
Uzakyol Vardiya Mühendisi/Makinisti bulundurma zorunluluğu bulunmayan 3000 GRT ve
3000 KW’dan büyük gemilerde, ilave personel olarak Vardiya Zabiti/Makine Zabiti olarak
çalışan ve gemiadamı cüzdanlarının açıklama kısmında 3000 GT/3000 KW üzeri gemilerde
Vardiya Zabiti/Makine zabiti olarak çalışabileceğine dair ibare bulunan Vardiya Zabiti/Makine
zabiti yeterliğindeki gemiadamlarının deniz hizmetleri terfiye esas olarak geçerli sayılacaktır.

k) Gemiadamları Donatımında Asgari Emniyet Belgesinde güverte bölümü olarak
Uzakyol Kaptanı, Uzakyol Birinci Zabiti ve Uzakyol Vardiya Zabiti, makine bölümü olarak
Uzakyol Başmühendis Uzakyol İkinci Mühendis ve Uzakyol Vardiya Mühendisi bulundurma
zorunluluğu olan 3000 GRT ve 3000 KW’dan büyük gemilerde, ilave personel olarak Vardiya
Zabiti/Makine Zabiti olarak çalışan ve gemiadamı cüzdanlarının açıklama kısmında 3000
GT/3000 KW üzeri gemilerde Vardiya Zabiti/Makine zabiti olarak çalışabileceğine dair ibare
bulunan Vardiya Zabiti/Makine zabiti yeterliğindeki gemiadamlarının deniz hizmetleri terfiye
esas olarak geçerli sayılacaktır.

l) Gemilerin Gemiadamları İle Donatılmasına İlişkin Yönergede verilen izinlerle sınırlı
kalmak üzere, gemiadamının bulunduğu yeterliklerin daha üstü görevlerde çalışması halinde,
gemiadamının yaptığı deniz hizmeti geçerli sayılacaktır. (örneğin kabotaj sefer bölgesinde 300-
5000 GT arası gemilerde birinci zabitlik görevi vardiya zabiti tarafından yapılabilmektedir.)

m) Bir gemiadamının gemide Gemiadamları Donatımında Asgari Emniyet Belgesinde
belirlenen sayıya ilaveten olarak çalışması durumunda, gemide sahip olduğu yeterliğe uygun
görev yapması kaydıyla deniz hizmeti terfiye esas olarak geçerli sayılacaktır.

n) Sınırlı yeterlikler dışındaki makine ve güverte sınıfı gemiadamlarının terfi
işlemlerinde; bulundukları yeterliğe uygun görevde, liman seferi dışında çalışmak kaydıyla;
makine sınıfı için 750 KW’dan büyük, güverte sınıfı için 500 GRT’dan büyük gemiler çalışmış
olma şartı aranacaktır.

o) Yabancı bayraklı gemilerde veya yabancı bayraklı ticari yatlarda görev yapan
gemiadamlarının deniz hizmetlerinin pasaport giriş-çıkışı, Liman Çıkış Belgesi (LÇB) ve Seyir
İzin Belgesi (SİB) ile doğrulanamaması durumunda; gemi kaptanı ya da donatanı tarafından
düzenlenen ve bayrak ülkesinin idaresi ya da Türk Konsolosluklarınca onaylanan deniz hizmet
belgelerinin ya da onay yapılamayan durumlarda ise iş sözleşmeleri ya da sigorta kayıtları, giriş
çıkış vize ve mühürlerinin noter onaylı çevirileri ile asılları istenilecektir.

ö) Resmi kurum veya özel kuruluşlardan emekli olanların yeterlik yenileme
işlemlerinde SGK sigorta dökümü (Sosyal Güvenlik Destek Primi) aranılacaktır.
(Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) : Belirli yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartını
yerine getirip emeklilik ve yaşlılık aylığı bağlanan sigortalıların yaşlılık aylığı kesilmeden hizmet akdine tabi
çalışmaları halinde işverenlerinden, kendi adına ve hesabına tabi çalışmaları halinde kendilerinden alınan
primdir.)

Tersanede Geçen Süre Deniz Hizmetinden Sayılır mı?

Gemi Hizmeti Hesaplama konusunda gemi adamlarının en çok tereddütte kaldıkları konu aslında geminin tersanede geçirdiği sürenin, gemi hizmetinden sayılıp sayılmayacağı konusu oluyor. Özellikle zabitlerin deniz hizmeti hesaplaması konusunda sıkıntıya düştükleri ve bu nedenle tersaneye girecek olan gemiye gitmek istememeleri konusu var olan bir gerçektir.

Şimdi bakalım tersanede geçen süre gemi hizmetinden sayılır mı sorusuna bakanlık nasıl cevap vermiş.

6) Tersanede bulunan gemilerde çalışan gemiadamlarının deniz hizmeti değerlendirilirken; kaptan ve donatan onaylı hizmet belgesi, LÇB ve ordinolardaki personel listeleri dikkate alınarak aşağıdaki hususlar kapsamında yapılacaktır:

a) Gemiadamının gemi ile tersaneye girip tersanede belirli bir süre çalıştıktan sonra gemi ile tersaneden ayrılması halinde; gemiadamının, gemiye düzenlenen tüm ordino ve LÇB’lerin personel listesinde yer alması kaydıyla hizmeti kabul edilerek, tersanenin bulunduğu Liman Başkanlığının hizmet belgesinde onayı aranacaktır. (LÇB: Liman Çıkış Belgesi)

b) Gemiadamının gemi ile tersaneye girip gemi tersanede iken gemiden ayrılması veya gemi tersanede iken gemiye katılıp gemi ile sefere çıkması halinde tüm ordino ve LÇB’lerin personel listesinde yer alması kaydıyla hizmeti kabul edilerek, tersanenin bulunduğu Liman Başkanlığının hizmet belgesinde onayı aranacaktır.

c) Gemiadamı tersanede gemiye katılıp gemi tersanede iken gemiden ayrılması halinde, gemiadamının hizmeti terfide kabul edilmeyecektir.

ç) Gemiadamlarının tersanedeki gemilerde yaptıkları stajlarla ilgili olarak, tersane
hizmetinin uygun olması kaydıyla; güverte sınıfı için gerekli 12 aylık deniz stajında 2 aya kadar,
makine sınıfı için gerekli 6 aylık deniz stajında 1 aya kadar olan süre kabul edilecektir.
d) Zabitan ve tayfa sınıfı gemiadamları için yukarıdaki sayılan tersanede geçen süreleri,
gemiadamının yeterlik terfisi için gerekli toplam deniz hizmeti süresinin en fazla altıda biri
oranında kabul edilecektir. (örnek olarak 36 ayda 6 ay, 24 ayda 4 ay, 18 ayda 3 ay, 12 ayda 2
ay v.s.)
e) Servis dışı (laid-up) olan, sefer talimatını bekleyen, hukuki bir kararın sonucunu veya
demirde tamir bakım onarım için bekleyen gemilerde bulunan gemiadamları ile ilgili olarak;
gemi belgelerinin geçerli olması ve ordino/LÇB personel listesinde gemiadamının isminin yer
alması şartlarının sağlanması kaydıyla, gemiadamlarının yeterlik terfi işlemlerinde bu
hizmetlerinin, 1 yılda 2 ayı terfi işlemi için kabul edilecektir.

Tersanede Staj veya Gemi Hizmeti Sayılır mı?

Gemi Hizmeti Hesaplama konusunda zabitler kadar öğrenciler ve terfi bekleyen gemicilerin de kafaları karışık. Staj yapan öğrenciler tersanede geçen süre staj süresinden sayılır mı diye sormaktadırlar. Bakın idare 7. madde içerisinde bu konuya nasıl açıklık getiriyor.

7) Stajyer olarak çalışan gemiadamlarının personel listesinde gemici, yağcı, telsiz zabiti
v.b. olarak yazılması halinde de bu deniz hizmet süreleri staj süresi olarak kabul edilecektir.

Bu maddenin bir diğer önemli ve güzel noktası da şu aslında. Bir çok şirket, stajyerleri hizmet belgesinde stajyer olarak değil de yağcı, gemici vb kadrolarda göstermektedirler. Bu sayede minimum safe manning’den de kurtulmuş olmaktalar. Yukarıdaki madde uyarınca gemi personel listesinde stajyer olarak gösterilmese dahi, bu sürelerin staj sürelerinden sayılacağı bildirilmektedir.

ROC – GOC ve REO Yeterlilik Belgelerinin Yenilenmesi

8) Gemilerde çalışan tüm güverte zabitlerinin/kaptanların sahip oldukları GMDSS Telsiz Operatör Yeterlik Belgelerinin geçerlilik süresinde yapmış oldukları bir yıl deniz hizmetine istinaden (hizmet belgesinde ROC/GOC/REO belgesi ile çalıştığına dair beyan aranmaksızın) Telsiz Operatör yeterlik belgeleri yenilenecektir. Hizmet yapılan geminin telsiz yeterliği ile ilgili göreve uygunluğu “Gemi İstasyonu Ruhsatnamesine (Ship Station Licence)” bakılarak kontrol edilecektir.

Gemi Hizmeti Hesaplama Önemli Hususlar

Yukarıda gemi hizmeti hesaplamalarında belirli ve en çok akıllara gelen konularda hatırlatmalarda bulunduk. Deniz hizmet sürelerinin hesaplanması esnasında unutulmaması gerekli olan bazı gözden kaçan fakat sonucu etkileyen durumlar da söz konusu olmaktadır.

SGK Hizmet Dökümü

9) Gemiadamlarının deniz hizmeti hesaplanırken istenen SGK sigorta dökümünde sigortanın cinsi kısmında “gemiadamı” ibaresinin olmasına dikkat edilecektir.

Araştırma Gemilerinde Deniz Hizmet Belgesi

10) Türk Bayraklı bilimsel araştırma gemilerinde çalışan gemiadamlarının hizmetleri hesaplanırken (LÇB alınamayan durumlarda) kaptan ve donatan/işleten tarafından onaylı hizmet belgesi, SGK priminin yatırıldığına dair belge ve şirketin SGK tahakkuk fişi üzerinden kontrol edilerek deniz hizmeti hesaplanacaktır.

Hizmet Belgesinin Kaybolması veya Şirketin Kapanması

11) Hizmet belgelerini kaybeden gemiadamlarının şirketin kapanmış olması, geminin söküme gitmesi veya geminin satılması v.b. durumlarda yeni hizmet belgelerini temin edememeleri halinde bu mazeretlerini belgelemeleri (şirketin kapandığına dair ilgili meslek odası veya konsolosluktan alınacak yazı) ve LÇB, Ordino, SGK kayıtları ve pasaport girişçıkışları v.b. bilgilerle kontrol edilerek hizmet belgesi yerine gemiadamının beyanı kabul edilecektir.

Öğrencilerin Gemi Hizmeti Hesaplama İşlemleri

12) Stajerlerin hizmet süreleri hesaplanmasında, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) bağlısı örgün eğitim veren resmi eğitim kurumlarında eğitim gören öğrencilerin staj süreleri, staj değerlendirme esnasında eğitim kurumu tarafından hesaplanacak ve bu okullar tarafından öğrencinin staj bilgileri GAEBS’ye girilecektir. Bu öğrencilerin staj süreleri için liman başkanlıkları ayrı bir deniz hizmet hesabı yaparak deniz hizmet çizelgesi düzenlemeyecek olup, ilgili okulların yaptığı staj sürelerine ilişkin deniz hizmet hesabı geçerli kabul edilecektir. Özel eğitim kurumlarında eğitim alan gemiadamlarının staj süreleri ise, staj değerlendirme komisyonu öncesinde eğitim kurumunun GAEBS’de bağlı olduğu liman başkanlığınca hesaplanacaktır.

---

---