Gemi Navlun

Denizcilik alanında en sık kullanılan mesleki kelimelerden bir tanesi de gemi navlun olacaktır. Yük anlaşmalarında, sigortalarda, teslimlerde ve bunun gibi bir çok alanda bu kelime sıklıkla karşılaşılacaktır. Hatta sadece denizcilik alanında değil, kara taşımacılığında, kamyon ve tır şoförleri de bu terime aşinadırlar. Gelin bunun ne anlama geldiğine ve nerelerde kullanıldığına daha derinlemesine bakalım.

Navlun Nedir?

Ticari bir yük veya değerli malzemenin bir yerden diğer yere zamanında taşınması için belli başlı giderler ve masraflar bulunmaktadır. Taşıma yapan kişi yada kurumların, belirli bir yükü istenilen yere taşıma bedeli karşılığında alınan ücrete navlun ismi verilmektedir.

Deniz hukukunda navlun tanımı ;  taşıyanın belirli bir ücret karşılığında gemisini kısmen yada tamamen taşıtana tahsis ederek yada tahsis etmeksizin bir yükü deniz yolu ile taşımayı yüklendiği sözleşmeye verilen isimdir.

Her ne kadar bizler denizcilik sektöründe olduğumuz için bu kelimeyi çoğunlukla deniz taşımacılık hizmetlerinde duysak da, aslında kara ve hava taşımacılığında da yük taşıma bedeli aynı isimle anılmaktadır.

Gemi Navlun Sözleşmesi

Aslında yukarıdaki tanımlardan anlaşılabileceği üzere, bu taşıma bedelinin bir çeşit sözleşme olduğu anlaşılmaktadır. Daha doğrusu, sözleşmeye tabi olması esas gibi görünmektedir.

Gemi yük taşıma sözleşmesi olarak kullanılabilecek bu sözleşmesi aşağıdaki hususlara göre düzenlenmelidir;

• Taşımanın deniz yolu ile yapılması gerekmektedir,
• Taşımayı yapacak aracın Deniz Ticaret Kanununa göre gemi vasıflarına sahip bir araç olması gerekmektedir,
• Taşınması istenilen yükün gemi standartlarına uygun, gemi ile taşınmaya uygun bir yük olması gerekmektedir,
• Taşıma hizmetinin belirli bir ücret karşılığında yapılması gerekmektedir,
• Taşımayı yapacak tarafın, yükün belirtilen yere, istenilen zamanlarda ulaşması konusunda taşıma yaptıracak tarafa taşıma taahhüdü vermesi gerekmektedir.

Gemi Navlun Sözleşmesi İptal Durumu

Bazı durumlarda, taşıma işlemi tamamlanamaz. Burada yapılan taşıma sözleşmesi hükümlerine hangi taraf uymaz ise, sözleşmede belirtilen taahhüt maddeleri devreye girer. Ama bazen kontrol edilmesi imkansız durumların gerçekleştiği de görülür. Bu durumlarda taşıma sözleşmesi taahhütleri sona erer. Yük taşıma sözleşmesinin sona erme durumları;

• Savaş çıkması durumları,
• Yükleme veya tahliye limanlarının savaş, iç karışıklık vb durumlardan dolayı abluka altına alınması durumları,
• Taşımanın yapıldığı gemiye devlet veya yabancı bir devletin el koyması durumları,
• Taşıması yapılacak olan malların üzerine ithalat veya ihracat yasağı getirilmesi,
• Pişmanlık navlunu adı verilen bir çeşit cayma bedelinin ödenmesi durumlarında,
• İmkansızlık durumlarında.

Navlun Sözleşmesi Şartları Nelerdir?

Taşıma sözleşmelerinde hem taşıyanın lehine, hem de yük taşıtanın lehine bazı haklar doğmaktadır. Örneğin taşıma işlemi yapacak taraf, sözleşmede belirtildiği özelliklerdeki aracı, belirtilen yerde ve zamanda hazır etmelidir.

Taşıma işleminde kullanılacak olan geminin denize elverişliliği, yola elverişliliği, ulusal veya uluslararası deniz taşımacılığı yapmasına engel bir durumunun olmaması gerekmektedir.

Taşıma işlemi yapacak gemi sahibinin ise burada doğan en önemli hakkı ise ücret hakkıdır. Sözleşmede aksine bir hüküm belirtilmedikçe, yük taşıma ücreti ödemeleri para ile yapılmaktadır.

Ücreti ödemesi beklenen, esas olarak yükü taşıtandadır. Fakat konişmento yani gemi yük taşıma sözleşmelerinde özel bir hüküm olması durumunda, bu ücretin yükü teslim alacak kişi tarafından da ödendiği ve bu durumun sıklıkla karşılaşılan bir durum olduğu bilinmektedir.

Gemi Navlun Ücretleri

Gemi yük taşıma ücretleri konusunda taraflar serbest piyasa fiyatları uygulamakta sebesttirler. Ama günümüzde bu taşıma ücretleri belirli bir standartta olduğundan dolayı, taraflar bu standart ücretler sınırları üzerinden işlem yapmayı tercih etmektedirler.

En uygun gemi taşıma ücreti için en klasikleşen ve kullanılan yol teklif alma usulüdür. Taşıma yapan ve yükünü taşıtacak kişi bir konişmento yapıldıktan sonra resmiyete dayalı olan ücret konusunda gerekli sözleşmeleri imzalayarak karşılıklı anlaşmalar sağlanabilir.

Gemi Navlun Ücreti Belirlenmesi

Gemi taşıma ücretlerinin belirlenmesinde etkileyici bazı faktörler aşağıda belirtilmiştir.

• Geminin tipi,
• Gemi ekipmanları,
• Gemi taşıma kapasitesi,
• Gemi yaşı ve personelin yeterlilikleri,
• Taşınacak yükün özellikleri,
• Varış limanı veya rotası üzerinde tehlikeli bir yer olup olmadığı,
• Yükün teslim süresi, aciliyeti,
• Yükün sürekliliği

Yukarıdaki etmenlerden dolayı aynı yük için farklı armatörlerin farklı fiyatlar vereceği göz önünde alınmalıdır. Bu nedenle navlun teklifi toplarken tüm detaylar görüşülmelidir.

Gemi Tipine Göre Navlun Ücretleri

Yukarıda her gemi tipine göre farklı taşıma bedeli olacağından bahsetmiştik. Buna göre aşağıdaki başlıklarda hangi geminin ne kadar bir taşıma ücreti alacağı konusunda ön fikir sahibi olabilirsiniz.

Tekrar etmekte yarar var. Aşağıda belirtilen fiyatlar kesin ve uyulması gerekli olan ücretler olmayıp, genel olarak şirketler ve yük sahipleri tarafından karşılıklı olarak anlaşmaya varılan taşıma bedelleridir.

Konteyner ve Ro-Ro Gemisi Navlun Ücretleri

Türkiye limanlarından yük alan veya limanlara yük getiren Yabancı Bayraklı gemiler ile yabancılara kiralanmış Türk Bayraklı Konteyner ve Ro-Ro vb. Adet üzerinden taşımacılık yapan gemilerden yükleme ve tahliye’ den ayrı ayrı sağladıkları tüm navlun hasılatı üzerinden;

• Binde beşi (‰ 5) geçmemek üzere;
• İthal ve ihraç yüklerinde 550 Amerikan Dolarını aşmamak,
• Aynı geminin hem Yükleme hem de Boşaltmasının, aynı limanda aynı seferde ve aynı acente tarafından beyan edilmesi halinde 550 + 550 = 1.100 $ yerine 412.50 + 412.50 = 825 $ aşmamak kaydıyla Navlun Hasılatı Oda Payı Ücreti alınır.

Kuru Yük ve Tanker Navlun Ücretleri

Türkiye limanlarından yük alan veya limanlara yük getiren Yabancı Bayraklı ile yabancılara kiralanmış Türk Bayraklı Kuru yük, Sıvı yük ve Dökme yük taşıyan gemilerden, yükleme ve tahliye’ den ayrı ayrı sağladıkları tüm navlun hasılatı üzerinden binde beşi (‰ 5) geçmemek üzere aşağıdaki tablolardaki oranlara göre Navlun Hasılatı Oda Payı Ücreti alınır.

Yolcu Gemileri Navlun Ücreti

Türkiye limanlarına uğrak yapan tüm yabancı bayraklı ile yabancılara kiralanmış Türk bayraklı Yolcu ve Kruvaziyer gemilerinden, her uğrak başına aşağıda belirtilen grostonajı üzerinden  Navlun Hasılatı Oda Payı Ücreti alınır.

Eğer sizlerin de gemi navlun ücretleri konusunda yazımıza katkı sağlayacağına inandığınız bilgiler var ise, yorumlar kısmından bize ulaşabilirsiniz. En kısa sürede yazımızın güncel kalmasını sağlayabiliriz.