IMO’nun yayınladığı MARPOL 73/78 Annex VI kapsamında gemilerden kaynaklanan atıkların elleçlenmesi kapsamında gemide oluşan atıkların takibi çok hassas şekilde yapılmaktadır. Geminin de bu kapsama giren özellikle mutfak, makine ve kamara atıkları bu takip edilen grup içerisindedir. Gemide bunların gerekli mevzuata uygun olarak yok edilmesi için incinerator isimli ekipman kullanılmaktadır.
Yukarıda özetle bahsettiğimiz gibi gemi bünyesinde çeşitli alanlarda oluşan atıkların, özellikle uzun bir seyir sonunda denize atılmasını engellemek üzere gemi tarafından yok edilmesi için dizayn edilmiş ekipmandır.
Sadece çöp gibi katı maddelerin yanında, gemi yağ ve yakıt tanklarında biriktirilmiş olan çamur ve kalıntıların da yakılarak çevreye en az kirliliğin bırakılması prensibi ile çalışır.
Yakma işlemi sonunda ekipmanda birikmiş olan kül kalıntılarının da temizliği oldukça basittir.
MEPC 76 ve MEPC 93 regülasyonları ile beraber yurtdışı seferlerine katılan tüm gemiler için 1 Haziran 2000 itibarı ile bu konuda bir standart yayınlamıştır ve tüm incineratorlerin aynı standartlara sahip olmasını istemiştir.
Aşağıda listelenmiş olan malzemelerin incineratorde yakılması yasaklanmıştır;
Bazı gereksinimlerden dolayı incineratör bacasından çıkan atık gaz olan flue gaz sıcaklığının 850 derecenin altına düşmemesi ve 5 dakika içerisinde de 600 dereceye düşmesi gerekmektedir. Ekipman ve sistemin kapasitesi ile orantılı olarak bu 5 dakikalık sürede küçük değişiklikler yaşanabilir.
Gemilerde kullanılan incineratörlerin tipleri, burnerlerinin ekipmana montajı ile isimlendirilmektedir. Genellikle gemilerde de dikey ve yatay burner tipli olanları kullanılmaktadır.
Burner tipi yatay olarak üretilmiş standart bir kazana çok benzemektedir. Yakma işlemi sonunda yanmayan artıklar ve yanma sonucu arta kalan kül, aşağıda birikerek, belirli sürelerde manual olarak el ile toplanmalıdır.
Bu tip incineratorlerde burner ekipmanın tam üst noktasından aşağıya doğru dikey olarak konumlandırılmıştır. Hareketli kol ekipmanı yanmanın kalitesini düzenlemek için değişerek daha kaliteli bir yanma sağlanır.
Incineratörde yakmak isteyebileceğimiz iki çeşit atık vardır. Bunlardan birisi mutfak, kamara, makine dairesi vb yerlerden gelen katı atıklardır. Karton, bez gibi atık malzemelerdir. Bir diğer atık da geminin yağ, yakıt tanklarında biriken ve hiçbir şekilde kullanılamayacak olan, dışarı verilmesi de mümkün olmayan atıklardır.
Eğer standart katı atık yakacaksak, il önceliğimiz incineratörün kontrol panosundan ana şalteri kaldırdıktan sonra atık tipini de seçmemiz olacaktır. Böylelikle gerekli elektriksel bağlantılar ile kullanılacak olan ateşleyiciler otomatik olarak seçilmiş oluyor.
Katı atık seçtikten sonra incineratörü start ederek belirli bir aşamada ısınmasını bekliyoruz. Yeterli ve uygun şartlar sağlandığında ise Loading Door adını verdiğimiz çöp atma kapağını kontrollü şekilde açarız ve içerisine çöplerimizi yerleştiririz. Çöp yerleştirme işleminden hemen sonra kapağı tekrar kontrollü şekilde kapatırız ve pano üzerindeki ilgili butona basarız. Bununla beraber loading door üzerinde bulunan pnomatik kapak kiliti anlık olarak kapak açılmasın diye devreye girer ve kapağın açılmasını engellerken bir yandan da içeriye koyduğumuz çöpün alt kattaki yanma odasına geçmesi için çöpün altındaki yüzeyin aşağı doğru açılması sağlanır. Bu şekilde attığımız çöp ortalama 1000-1200 derece de yanma operasyonu gerçekleşen yanma odasında yakılır.
Benzer şekilde sıvı atık yok etmek için kontrol panosundan Sludge seçeneği seçilerek start tuşuna basılır. Bu sefer ilk önce pilot burner dediğimiz 1. Seviye ateşleyici devreye girip cihazın içerisini bu yakıta göre hazırlayıp ısıtacaktır. Belirli bir süre sonra sludge burner adını verdiğimiz bu ikinci kademe ateşleyici devreye girecek ve gemide başka yerde kullanamayacağımız atık yağ, yakıt, sıvıların tamamını bu ateşleyici aracılığı ile incinerator içerisinde yakmaya başlayacaktır.
Sıvı atık yakımında dikkat edilmesi gerekli bazı hususlar bulunuyor;
Ekipmanın her iki seçenekte (sıvı atıklar + katı atıklar) kullanılması esnasında ortaya aşağıdaki gibi sorunlar çıkabilir.
İçerideki yanma mahali içerisindeki malzemeden yayılan sıcaklığa göre flue gaz sıcaklığı çok fazla artabilir. Baca damperleri ile kontrol edilen baca gazlarının sıcaklığı ortalama olarak 1200-1300 dereceleri bulması durumunda (ekipman marka ve modeline göre farklı sıcaklıklar olabilir) sistem kendisini aşısı sıcaklığa karşı korumaya alarak sistemi durdurup fanı devreye alarak yanma mahali sıcaklığını düşürmeye çalışır.
Bu yazının güncellendiği tarih Mayıs 7, 2019 12:45