Stern Tube Nedir? Nasıl Çalışır?

Gemiler su üzerinde giden taşıtlardır. Bundan dolayı suyun altında kalan bir bölümü olmasına rağmen gemi içerisine su sızıntısı olmamaktadır. İşte bu özelliği stern tube adı verilen ekipman sayesinde başarabilmektedir.  Sizlere bu yazımda şaft kovanı da denilen ekipman nasıl çalışır ve ne işe yarar sorularının cevabını vermeye çalışacağım.

Stern Tube Neden Önemlidir?

Bir gemi bildiğiniz üzere üzerinde bulunduğu yükü çok uzak yerlere götürerek sağlamaktadır. Bu uzak yerlere gitmesi ise geminin hareket mekanizması sayesinde olmaktadır. Gemiyi hareket ettiren makinenin deniz suyu ile buluştuğu nokta ise geminin emniyetli seyri için hayati önem taşımaktadır. Ana makineden pervaneye kadar olan kısım dahilinde gemiye su dolarsa gemi seyir yapamaz.

Bu nedenle şaft kovanı adı da verilen bu borunun, içerisinden pervane şaftının geçtiği bir tüp kullanıır. Bu tüp içerisinden şaft geçerken etrafından da basınçlandırılmış yağ dolaşır. Bu sayede küçük bir basınç altında bulunan sızdırmazlık elemanlarından içeriye deniz suyu girişi engellenmiş olur.

Deniz suyunun kıç taraf pervane tarafından gemiye dolaması neticesinde öncelikle gemi stabilitesinin bozulması muhtemeldir. Bu nedenle bu elemanın kullanımı gemiler için çok önemlidir.

Stern Tube Yapısı Nasıldır?

Gemi pervanelerini taşıyacak olan stern tube iç yapıları çok özel bir forma sahiptir. Geminin kıç form yapısı da pervane şaftının kıç tarafta yerleştirilmesini kolaylaştırıcı bir formdadır. Bu kolaylıktan faydalanabilmek için pervane şaftı ile şaft kovanı aynı hizada bulunmaktadır.

Şaft kovanı  içindeki pervane şaftının toplam ağırlığı, kıç borusu olarak bilinen yataklar tarafından taşınır. Genel kıç tüp düzeneğinin ağırlığı, rulmanlar ile birlikte kıç foundation ve arka taraf tepe bölgesinde geminin gövde yapısının iç çerçevesi tarafından taşınır. Ayrıca, her iki ucunda bulunan şaftı desteklemek için iç tüpün içinde genellikle iki rulman bulunur. Kıç borusu yataklarının ana işlevi, pervane şaftının sınırsız ve pürüzsüz bir şekilde dönmesine izin vermektir.

Stern Tube Yatağı Görevleri

Şaft kovanının bilinen çok önemli iki adet görevi bulunmaktadır. Bunlar

• Pervane Yükünü Taşımak,
• Sızdırmazlık

Pervane Yükünü Taşıma

Kıç ucuna asılan pervane, şaft yatağı tarafından desteklenen ve dayanan şaft üzerine yük uygular. Yatak, mükemmel yük taşıma ve yağlama özelliğine sahip beyaz bir metalle kaplı bir dökme demir kovandır. Şaft kovanı  kıç çerçevesine ve kıç tepesinin iç kabuğunun iç çerçevesine monte edilir.Bu, kesintisiz itme için kuyruk milinin yatak alanında sorunsuz şekilde dönmesine izin verir.

Sızdırmazlık

Şaft kovanı yatağı su girişini önlemek ve yağlama yağının denize kaçmasını önlemek için sızdırmazlık elemanlarından oluşur.

Geminin draftının değişiminden dolayı (yükün boşaltılması ve gemiye yük alınması gibi etkenlerden dolayı oluşan su çekiminin değişmesi) su hattının 2-3 metre üzerine stern tube için farklı gravite yağ tankları eklenmiştir.

Stern Tube Nasıl Çalışır?

Şaft kovanı etrafında bir yağ dolaştığından bahsetmiştik. Gemi draftına bağlı olarak buradaki yağın basıncının ayarlanması, deniz suyu basıncından 0,2-0,3bar daha fazla olması gerekmektedir. Bu da Stern tube gravite yağ tankları sayesinde başarılmaktadır. Gemi yüklenince suya doğru batar ve üst taraftaki gravite tankı yağ valfleri açılır. Eğer gemi yük boşaltırsa su yüzeyine doğru çıkar ve dolayısı ile deniz suyunun şaft kovanı seallerine yaptığı basınç da düşer. Bu nedenle şaft kovanı etrafındaki yağ basıncını düşürmek için alt tarafta bulunan gravite tankı devreye alınarak basınç düşümü sağlanır. Bu sayede kovan etrafındaki yağ basıncı çok az da olsa deniz suyu basıncından yüksek olduğundan dolayı, deniz suyunun pervane kanalı ile gemiye girmesi engellenmiş olmaktadır.

Stern Tube Yağlama Sistemi Nasıldır?

Sistemin yağlanması konusunda aşağıdaki video sizlere yardımcı olacaktır.

Sistemin yağlama mekanizması konusunda daha detaylı bilgi sahibi olabilmek için aşağıdaki resmi de detaylı şekilde incelemenizi öneriyorum. Yukarıdaki video ile bütünleşip, aklınızda kalan soruları yanıtlamanızı sağlayacaktır.

Stern Tube Yağlama Yağları Listesi

Her farklı firmanın farklı isimlendirilmiş ama ana hatları ile aynı işi yapan yağları bulunmaktadır. Bunların karşılaştırmalı listesine aşağıdan ulaşabilirsiniz. Böylelikle stern tube için hangi yağlama yağı kullanılmalıdır sorusunu da yanıtlamış oluyoruz.

Kapat