Korozyon , herkesin bildiği şekilde tanımlanacak olursa, metal yüzeyindeki aşınma olarak tanımlanabilir. Daha geniş şekilde gemide korozyon tanımı yapmak istersek metal ve ametallerin, etrafındaki çevre ile iletişim halinde olduğunu bilmemiz gerekmektedir. Metaller genellikle dış ortama elektron verme eğilimine sahiptir. Elektronun, yüzeyinden elektron kaybetmesi ile oluşan deformasyona korozyon adı verilmektedir.
Gelin birlikte bu deformasyona neden olan etkenleri ve önleme yöntemlerini inceleyelim.
Gemide Korozyon Nedenleri?
Yazımızın ilk cümlesinde bahsettiğimiz gibi metal, alaşımlar, içerisinde bulunduğu sıvı ortamlarda, aktif metalden zayıf metale doğru bir elektron alış verişinde bulunma eğilimindedirler. Yapısal ölçekte incelediğimizde, dünya üzerinde bu tanıma en çok uygun düşen vasıtaların yüzer cisimler yani gemiler olduğunu kolaylıkla görebiliriz.
Burada da 2 adet yeni kavramla karşılaşacağız. Bunlar anot ve katot nedir? olacak. Yukarıda belirttiğimiz gibi elektronlar aktif metalden zayıf olana doğru ilerleme eğilimindeler. Burada elektron kaybeden aktif metale anot, elektron kazanan diğer metal ise katot olarak tanımlanmaktadır.
Gemide Korozyon Önleme Yöntemleri
Korozyonun asıl nedeninin metal üzerinden eksilen elektronlar olduğunu iyice anladığımıza göre, bu durumu tersine çevirebilecek önlemler üzerinden giderek çözebiliriz. Örneğin metal yüzeyimizi elektrolit yani tuzlu sulu ortamdan uzak tutabilirsek, elektron kaybı yaşamayız.
Bunun en güzel yöntemi de metal yüzeyini koruyucu bir boya tabakası ile kaplamak olacaktır. Boya metal yüzeyine yapışırsa eğer, metal yüzeyinden elektron kaybı olma ihtimali düşecek, bu şekilde de metal yüzeyimiz korunmuş olacaktır. Buradaki riskli nokta ise eğer metal yüzeyinde en küçük bir boyanmamış yüzey var ise, korozyon bu bölgeden başlayarak, metal boyunca içten içe devam edecektir.
Metal yüzeylerin elektrolit sıvılar içerisindeki sorunu boya kaplama ile çözebiliyor olsak bile öyle yerler vardır ki boyanın koruma yüzeyi kontrol edilemediğinden dolayı farklı şekilde elektron kaybını engellemeye çalışmak gerekmektedir. Burada da ICCP Sistemi devreye girmektedir. Peki ICCP sistemi nedir?
Gemide Korozyon Önlemek için ICCP Sistemi
Bir geminin su ile temasında oluşacak olan statik elektriklenme neticesinde meydana gelebilecek olan korozif etkiyi azaltmak amacı ile geliştirilmiş bir yöntemdir.
Bir gemide korozyon oluşumu eğer aktif metal yüzeyden diğerine elektron kaybı ile oluşuyorsa, bu durumu engellemek için yapılacak çalışma vardır. Gemi metal yüzeyinde oluşacak olan deformasyonu tersine çevirmek için, aynı oranda elektronu kabul etmeme ile olacağı aşikardır. Bu nedenle ICCP Sistemi dediğimiz sistem ile gemi kabuğuna belirli amperlerde elektrik akımı verilerek, metalden yayılacak olan elektronlar nötrlenir ve metal elektron kaybına uğramaz.
Gemi teknesinin ve güvertesinin korozyonla mücadelesinde her ne kadar özel boyalar ve kaplamalar kullanılsa da işletmeciler ICCP sistemini kendilerini garantiye almak için kullanmaktadırlar.
Gemi teknesinde oluşan korozyon ile mücadele için kullanılan ICCP sistemi çalışma prensibi ve elemanları için aşağıdaki şekil ve video size faydalı olacaktır.
Gemide Korozyon Önlemek için Anti Fouling Sistemi
ICCP sisteme benzeyen bir de Anti Fouling sistemi vardır. ICCP Sistemi nasıl ki gemi kabuğunu oluşacak olan korozyona karşı koruyorsa, anti fouling dediğimiz sistem de gemi bünyesinde bulunan devrelerdeki korozyonu engellemek için kullanılan bir yöntemdir.
Deniz suyu devrelerinde korozyonla mücadele için ya devrelerimiz korozyona dayanıklı olacaktır ( ki bu çok pahalı bir yöntemdir) ya da devrelerde korozyona neden olabilecek midye, çeşitli kabuklu ve kabuksuz deniz hayvanları gibi korozyona neden olan canlıların oluşmasını engellemeliyiz.
Anti Fouling sistemi ile ana deniz suyu alıcılarına bir anot ve bir adet de katot vasıtası ile belirli ölçeklerde elektrik akımları gönderilerek buralarda canlı yaşamasına uygun ortamı bitirebilir. Bu sayede deniz suyu devrelerinde korozyon ile mücadelemizi yapmış oluruz.
Deniz suyu devrelerinde korozyon ile mücadelede anti fouling sisteminin kullanılması ve çalışma prensibine ilişkin şekil ve video aşağıda gösterilmiştir.
ICCP Sistemi Çalışma Prensibi Nasıldır?
Yukarıda ICCP Sistem ile ilgili yüzeysel bir giriş yapmıştık. İsterseniz sistemin çalışma prensibi ile ilgili detay bilgiler verelim.
ICCP Sistemi için gemiden kopan elektronların nötrleşmesi için aynı miktarda karşıt bir elektron ile buluşarak gövdeden elektron kopmaması için nötrleme işlemi yapıldığını söylemiştim. Bu nedenle korozyona uğraması muhtemel ve hesaplanmış en stratejik yere yapay bir anot eklenir.
ICCP Sistem merkezi bir trafo aracılığı ile gemiden sağladığı enerjiyi trafolar aracılığı ile doğru akıma çevirerek, daha önceden belirlenmiş olan anota gönderir. Akım yönü anottan deniz suyuna, oradan da tekneye doğru olacaktır.
Aşağıdaki video ile ICCP Sistemi Çalışma Prensibi konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz.
Bilgi için teşekkürler. Emeğine sağlık.