Bu iki terimin aynı sektör ile alakalı olduğunu biliyoruz ama detaylı olarak marina ve liman arasındaki farklar konusunda çoğu kişi fikir sahibi değildir. Bu iki kavramı düşünene kadar bende aynı durumdaydım. Fakat küçük farklarla da olsa bu iki terim farklı şeyleri temsil ediyor. İsterseniz bu farlara beraberce bakalım.
Marina ve Liman Ne Demek?
Bu iki terimin kelime anlamını net olarak yapabilirsek bazı farklar kendiliğinden ortaya çıkacaktır.
Marina Nedir?
Marina terimi ilk olarak ABD’de ortaya çıkmış olan bir kavramdır. Çoğunlukla yat sahiplerinin yatlarını konaklatabilecekleri, gelişmiş, modern imkanları olan park alanları olarak açıklanabilir.
Yat limanı, yat istasyonu olarak da adlandırılabilen bu tesisler, yatların yanyana sıralanarak demirleyebildiği, yüzer raflardan oluşan ve yat sahiplerinin her türlü imkana ulaşabilmelerini sağlayan lüks bir tesistir. Bahsettiğimiz lüks tesis hizmetlerine bakacak olursak;
- Teknelerin yanına kadar getirilmiş olan tatlı su ve elektrik hatları,
- Tekne önüne kadar getirilmiş yakıt ikmal hattı,
- Tekne bakım-tamir servisleri,
- Denizcilik malzemeleri satan dükkanlar,
- İçerisinde çamaşır temizleme hizmeti, bar, spor ve duşları bulunan özel kulüpler,
- Yemek alanları,
- Anayollara servis,
- Otopark hizmetleri sıralanabilir.
Marinaların yönetimi genel anlamda belediyelere ait olmak ile beraber, belediyeler de bu iş dalını özel şirketlere ihale ederek hem iş yükünden kurtuluyor, hem de kendisine gelir kapısı oluşturuyorlar.
Marinalar için özel bir büyüklük küçüklük kavramı bulunmamaktadır. 100 teknelik marinalar olduğu gibi, marinanın anavatanı ABD’de olduğu gibi 2000 teknenin bağlı bulunduğu marinaları görmek de mümkün olmaktadır.
Liman Nedir?
Gemi, tekne gibi deniz araçlarının bekleme yeri, kargo yükleme boşaltma yapılabilen ve vinç bulundurabilen, genellikle gümrükleme işlemleri için yeterli altyapıya sahip ticari alanlardır. Ticaretin sürekliliği için anayollar ve demiryolları ile bağlantısı bulunur veya bunların olduğu ana hatlara yakın noktalara konumlandırılmışlardır. Bu açıklama ile marina ve liman arasındaki farklar ortaya çıkmaya başlamıştır sanırım.
Doğal veya yapay olarak oluşturulan limanlar, deniz veya akarsu kenarında konumlandırılmış, gemilerin yanaşıp yük veya yolcu indirip bindirmesine olanak sağlayan yapılardır. Bir yerin liman olarak değerlendirilebilmesi için büyük dalgalardan ve rüzgarlardan korunaklı olmasına dikkat edilir. Eğer mevcut liman tesisinde eksiklikler var ise, sonradan bazı değişikliklerle dayanıklı ve uygun hale getirilebilir. Bu nedenle limanları 3 kategoride incelemek mümkün olmaktadır;
- Doğal Limanlar,
- Yapma Limanlar,
- Yarı Yapma Limanlar
Ülkemizde bilinen doğal limana örnek olarak Sinop Limanı verilebilir. Dünyada da Honk Kong, New York, Rio de Janeiro limanları örnek verilebilir. Büyük ve açık denizlere kurulan ve dalgakıran ile denizin zarar verici etkisinin azaltıldığı yapma liman örneği de Mersin Limanıdır. Ayrıca aslında doğal liman olup da, deniz etkilerinden korunması için birçok yapı yapılan yarı yapma limanlar da ülkemizde ve dünyada çok sayıda bulunmaktadır.
Marina ve Liman Arasındaki Farklar
Her iki kavramı da ayrı ayrı işledik. Buradan özet olarak şunları çıkarabiliriz. Marinalar genellikle yat ve lüks tekne sahiplerinin uzun süre konaklama yapabilecekleri sığınaklardır. Bir teknenin veya bir kişinin ihtiyacı olan her türlü hizmet, en kısa sürede teknenin yanına kadar getirilip modern hizmet anlayışı bulunmaktadır.
Limanlar ise çok daha büyük kapasiteli yolcu ve yük gemilerinin, çoğunlukla ticari anlamdaki yükünü boşaltıp yüklemek için kullanılmaktadır. Bu tesisler daha çok büyük ticari işletmeler olup vinç, tersane, gümrükleme sahası gibi daha kurumsal düzeyde yerleşimlere ev sahipliği yapmaktadırlar.