Mast Riser Nedir?

Özellikle sıvı yükleri taşıyan tanker tipi gemilerde Mast Riser Nedir? sorusu ile karşılaşmışsınızdır. Tüm tanklardan gelen bir devrenin birleştiği, yüksekliği güverte hizasından yukarıda olan bu yapının hayati bir önemi bulunmaktadır. Seyir ve yük emniyeti açısından son derece önemli olan mast riser nasıl çalışır ve görevleri konulu yazımızın sonunda sizler de bu ekipmanın değerini bir kez daha anlayacaksınız.

Mast Riser (Tank Bacası) Nedir?

Kelime anlamına baktığımız zaman direk yükseltici manasına gelen bu ekipman aslında terminolojide biraz farklı amaçla kullanılmaktadır. Denizcilik terimi olarak mast riser aynı zamanda baca ismini de alabilmektedir. Mast Riser , tanker tipi gemilerin kargo tanklarında biriken basıncı tahliye eden bir sistem olarak bilinmelidir.

Burada bahsedilen basıncı biraz açmamız gerekebilir. Dışarıdan müdahale yolu ile ortaya çıkan bir basınç değil elbette bu. Bildiğiniz üzere sıvı kargolar, taşıma alanının tamamını doldurmadığı sürece, boşta kalan kısımda bir hava birikintisi oluşturmaktadır. Taşınan kargonun cinsine göre bu sıvı kargo da kendi özelliklerinden buhar meydana getirerek, bu havaya ek bir katkı oluşturur ve bu sınırlı hacim içerisinde hava basıncının artmasına sebebiyet verir.

Mast Riser Amacı ve Görevleri
Mast Riser Amacı ve Görevleri

Mast Riser Amacı ve Görevleri

Mast Riser amacı ve görevleri konusunda bilgi vermeden önce engellemiş olduğu tehlike hakkında da bilgi vermek gerekebilir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi sıvı kargo taşıması yapılan gemilerde taşınan yükün boş kalan kısımlarında hava buharı bulunmaktadır. Eğer taşınan yük yanıcı bir madde ise, yükün ortaya çıkaracağı buhar da en az kendi özellikleri gibi olacaktır. Yani yanıcı sıvı kargo yükünün buharı da son derece yanıcı olacaktır.

Mast Riser Tank Bacası Yapısı
Mast Riser Tank Bacası Yapısı

Kısıtlı bir alan içerisinde yanıcı bir hava buharı oluşmasını istemezsiniz. Çünkü bildiğiniz üzere sıvı yüklerin sıkıştırılamama gibi bir özelliği bulunmaktadır. Bu durumda havanın sıvı üzerine uygulayacağı baskı da onun daha fazla sıkışmasına neden olacaktır. Burada bahsedilen yanıcı buhar basıncı, tank içerisinde istenmeyen bir durumdur. Tankın içerisinde bulunduğu bu durumdan kurtarmasına yardımcı olacak bu ekipman Tank Bacası (mast riser) olmaktadır.

Mast Riser (Tank Bacası) Yapısı Nasıldır?

Daha önce tanker tipi gemilerde çalışmamış olan kişiler için yapısını tarif etmeye çalışalım. Tank bacası dediğimiz bu sistem aslında genel itibarı ile bir vanadan ibarettir. Genel olarak araştırma yapmak istediğinizde de kargo tankı havalandırma sistemleri içerisinde bulunabilir. Görünüm olarak gözünüzde canlandırmak isterseniz de, tankların veya sıvı yüklerin taşındığı mahallerin üzerinden çıkan ve ana güverte seviyesi üzerine çıkan bir boru tertibatına benzemektedir. Yukarıdaki fotoğraflardan da gözünüzde canlandırabilirsiniz.

Şimdi gözünüzün önünde bölümlerimizi canlandıralım. İlk olarak sıvı kargonun taşındığı bir kargo tankı olacak. Bu tankın içerisinde, tank içerisinde mevcut olan buhar basıncını dışarı ileten bir devre var. Diğer bölüm tankın çıkışında, farklı tanklardan da gelen aynı boru devreleri ile birleşip son devresi mast riser dediğimiz tank bacası ile son bulan boru devresi. Bir de bunların arasında izolasyon valfi olduğunu düşünün.

Özellikle sıcak havalarda sıvı yüklerin daha fazla buharlaşmaya neden oldukları bilinir ve kapalı tank içerisinde pozitif bir hava buhar basıncı ürettiği bilinir. Tam tersi durumda yani aşırı soğuk havalarda durum ne olur? Aşırı soğuk havalarda ise genleşme oranı tersine işleyerek tank içerisinde vakum meydana getirme durumu söz konusu olabilir. Bu durumda eğer tank içerisine yeterli hava girmeyecek olursa bu sefer de tankın yapısında büzüşme kaynaklı deformasyonlar oluşmaya başlayacaktır. Bu sorunu engelleyebilmek için tank bacası yani mast riser altında hem basınç tahliye edici, hem de vakum kırıcı özelliklerde olabilir. “Vapour Pressure Release Control Valve – VACON” adı verilen bu valf ile iki yönlü basınç tehlikesinin de önüne geçilmiş olunur.

PV Breaker Valf
PV Breaker Valf

Tank basıncının kontrolünden bahsetmişken her tank üzerinde ayrıca bulunan PV Breaker adı verilen tank içerisindeki basıcı stabil hale getiren valften de ayrıca ek bilgi olarak sizlere bahsetmek istedim. Yukarıdaki fotoğrafta görüldüğü şekildedir ve her tank üzerinde ayrıca bulunur.

Mast Riser Yapısı ile devam edecek olursak, bu bacanın yanıcı gaz buharını tahliye ettiğini tamamen anlamış durumdayız sanırım. Bu kadar yanma meyili ve tehlikesi olan bir valfin üzerinde de her türlü yanma olasılığına karşın Alev Tutucu sistem bulunmaktadır.

Yorum yapın