Özellikle askerliğini denizci olarak yapanlar serdümen nedir sorusunu kolaylıkla cevaplayabileceklerdir. Aslında günümüzde ticari gemilerde de kullanılan bu kavram, gemide dümen tutan görevli personel anlamında kullanılmaktadır. İsterseniz yazının devamında da nasıl serdümen olunur, maaşları ve görevleri ile ilgili paylaştığımız bilgilere bir göz gezdirelim.
Serdümen Nedir?
Kelime olarak inceleyecek olursak, Osmanlıca’dan dilimize geldiğini görebiliriz. Ser, baş anlamına gelir. Bu itibar ile Baş Dümenci olarak da çevrilebilir.
Askeri terim olarak inceleyecek olursak, askeri gemilerde, gemi komutanının gemi rotasını belirlemek üzere verdiği rota açılarını dümene uygulamakla görevli, çavuştan yüksek rütbede bulunan askeri personel olarak çevirebiliriz.
Ticari gemilerde ise, gemi kaptanının verdiği talimatlar gereğince, geminin yönlendirilmesinde, dümen tutulmasında görevlendirilmiş olan gemi personelidir diyebiliriz. Günümüz ticari gemilerinde şu an serdümen kadrosu bulunmadığını da bilmekte yarar var.
Serdümen Görevleri Nelerdir?
Başka bir siteden görev ve sorumluluklarına bakmak istedim ama gözlerime inanamadım. Adamlar neredeyse gemi kaptanı tanımı yapmışlar. Yükün nasıl yükleneceğinden tutun da geminin hangi ambarlara alınacağından, personelin can ve mal kaybını en aza indirilmesinden sorumlu olmaktan falan bahsedilmiş.
Böyle bir yazı ile karşılaşırsanız ciddiye almamanızı öneririm. Dediğim gibi, serdümen olmak için günümüzde çok da fazla bir şey yapmanıza gerek bulunmamaktadır. Çünkü ticari gemilerde bu kadro bulunmamaktadır. Ama yine de acil durumlarda veya görev verildiğinde gemiyi belirli bir rotada sabit tutma veya rota değiştirme işlemlerini bilmekte yarar bulunuyor.
Sadece askeri gemilerde bulunan bu kadro çalışanları zaten böyle bir durumda, uzun süren bir dümen tutma eğitimlerine katılarak, serdümenlik mesleği ile ilgili ince ayrıntıları ve bilmesi gereken mesleki bilgileri askeri okullarda öğreniyorlar.
Bu bağlamda serdümenin en önemli görevi, kaptanın verdiği talimatları uygulayarak,i geminin rotasını istenilen açıda tutmak veya istenilen açı değerine getirmektir diyebiliriz.
Serdümen Olmak İçin Yapılması Gerekenler
Bu işi gemilerde yapabilmek için ayrı bir sertifika veya kurs görmenize gerek bulunmamaktadır. Dediğimiz gibi bu ayrı bir kadro değildir. Yine de sizlere gemilerde bu görevin verilebilmesi için de belli başlı kriterleri sağlıyor olmanız gerekmektedir.
Örneğin bu işi yapmak isteyen kişinin algılarında, özellikle duyma yetisinde bir sıkıntı olmaması gerekmektedir. Çünkü gemi kaptanı, talimatlarını yüksek sesle verir. Hatalı anlaşılan bir komut, sonucu çok büyük olabilen kazalara ve can kayıplarına neden olabilir.
Bu işi yapmak isteyen kişinin fiziksel durumunda da bir sıkıntı olmaması gerekmektedir. Çünkü öyle zamanlar olabilecektir ki, 8-10 saat kadar, gözler sadece belli bir yere odaklı ve ayakta olarak dümen tutulması gerekebilir. Özellikle kanal geçişleri konusunda çok hassasiyet olmalıdır.
Serdümen olmak isteyen kişi ayrıca çevresinde olan bitene ve kontrolü altında bulunan geminin karakteristik özelliklerine de hakim olmak zorundadır. Kendi verdiği komut ile ilgili anormal bir durumu önceden farkedip gemi kaptanına en kısa sürede bilgi vermelidir.