Telsiz zabitlerinin gemilerden kaldırılmasından itibaren sektöre farklı terimler girdi. Örneğin GOC ve ROC gibi. Önceden gemiye çalışmak için hazırlanan zabitlerden temel gemi sertifikaları sorulurken şu an GOC belgesi veya ROC belgesi var mı diye sorulmaktadır. Ben de bu yazımda sizlere GMDSS ile güverte zabitlerine zorunlu tutulan GOC ve ROC nedir? Kimler alabilir? gibi sorularınıza yanıt olacak bir rehber hazırlamaya çalıştım. Umarım beğenirsiniz.
GOC ve ROC Nedir?
SOLAS konvansiyonuna tabi olan tüm gemilere GMDSS yani Küresel Denizcilik Acil Durum Emniyet Sistemi entegre edilmiştir. Bu sistem denizde ortaya çıkan tehlikelerde karadaki iletişim sistemlerinin kullanılarak kurtarma birimlerinin otomatik olarak uyararak arama kurtarma faaliyetlerini başlatan otomatik bir sistemdir. GMDSS Sistemi ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek için tıklayınız..
Sistem dahilinde bir çok haberleşme cihazı, özel seyir emniyeti cihazı bulunmaktadır. Dolayısı ile bu sistemlerin de operatörlüğünü yapması gereken bir görevli ihtiyacı hasıl olmuştur. Eskiden gemilerde Telsiz Zabiti kadrosu bulunduğundan dolayı, tüm işlemler bu kişi üzerinden yapılmakta idi. Oysa şu an bu kadrolar bulunmadığından dolayı bu sorumluluk Güverte Zabitlerine devredilmiştir.
GOC Nedir? Ne İşe Yarar?
Bir gemide güverte zabitinin GMDSS ekipmanlarını kullanabilmesi için belli başlı eğitimlerden geçip bunları belgelendirmesi gerekmektedir. Bu nedenle GMDSS ekipmanının kullanılabilmesi için gereken belge GOC ( Genel Operatör Sertifikası) ‘dır.
GOC belgesi olan zabit bir bakıma GMDSS telsiz kayıtlarından INMARSAT mesajlarının alınmasına ve gönderilmesine kadar geminin haberleşmesi alanındaki her türlü gereklilikleri yerine getirebilmektedir.
GOC belgesi hangi alanları kapsamaktadır diye soru gelirse de, geçerli olduğu deniz alanları GMDSS A1, A2, A3 ve A4 sefer bölgelerini kapsamaktadır.
Geniş kapsamı olan bu sertifika ile tüm iletişim gereklilikleri yerine getirilebilmektedir fakat, bu sertifika haberleşme cihazlarının bakım onarım konusunu kapsamamaktadır.
ROC Nedir? Ne İşe Yarar?
ROC (Tahditli Operatör Sertifikası ) bir nevi Sınırlı operatör sertifikası anlamına gelmektedir. GOC ile benzer görevleri bulunsa da ROC ehliyetine sahip olacak kişilerin bulunduğu gemilerin sadece A1 Sefer Bölgesine (kıyıdan 25 milden fazla açılmadan yapılan seferler) göre donatılmış gemiler olduğu bilinmelidir.
Bu sertifikayı genel olarak STCW’ye göre 500GT altında bulunan gemilerdeki ve kıyı sularında seyir yapan deniz taşıtlarındaki kaptan, kılavuz kaptan, vardiya zabiti, liman kontrol operatörleri, balıkçılar ve yat kaptanları almaktadırlar.
ROC belgesi ile de tıpkı GOC belgesinde olduğu gibi haberleşme yetkisi olmasına rağmen, muhabere ekipmanlarının bakım ve onarım konusunda sertifika sahibine yetkinlik verme durumu söz konusu değildir.
GOC ve ROC Zorunlu mu? Eğitimleri Nasıl?
GOC ve ROC belgesi SOLAS kapsamında STCW kod ile zorunlu tutulmuştur. Hatta eğitim ve yeterlilikleri ile ilgili standartlar STCW kod Tablo A-IV/2 ve Bölüm B-IV/2 de detaylı olarak verilmiştir.
GOC Belgesi Eğitimleri ve Sınav Soruları
GOC Eğitimleri ülkemizde de bir çok denizcilik kursları tarafından verilmektedir.
GOC eğitim süresi genel olarak13 tam gün veya 18 yarım gündür.
GOC Belgesi almak için öncelikle eğitimi veren bir kurumdan teorik eğitimlerin alınması, daha sonra da UAB Gemi Adamları Sınav Merkezi tarafından düzenlenen teorik ve pratik sınavlarda başarılı olmak gerekmektedir.
GOC Sınavı Çıkan Sorular incelenecek olursa son sisteme göre çıkan soru dağılımları aşağıdaki gibidir;
- Kanun ve yönetmelik 15 Soru
- İşletme 50 Soru
- İngilizce 35 Soru
ROC Belgesi Eğitimleri ve Sınav Soruları
ROC eğitim süresi genel olarak 1 hafta yada 50 saat olarak hesaplanmaktadır.
ROC Belgesi almak için öncelikle eğitimi veren bir kurumdan teorik eğitimlerin alınması, daha sonra da UAB Gemi Adamları Sınav Merkezi tarafından düzenlenen teorik ve pratik sınavlarda başarılı olmak gerekmektedir.
Son not olarak şunu düşelim. Ülkemizde GASM GOC ve ROC Sınavları pratik uygulamalarında SAILOR ve SINDEL marka cihazlar üzerinde sınavları gerçekleştiriyor. Belge için gideceğiniz kurslarda en azından bakanlık sınav merkezinde halen bu cihazların kullanılıp kullanılmadığı, hangi cihaz kullanılıyor ise o cihazlarla eğitim verilmesi hususunu talep etmeniz sınavda sizin lehinize olacaktır.